รู้จัก TacticAI ผู้ช่วย AI อัจฉริยะ ผู้อยู่เบื้องหลังความสำเร็จที่พาลิเวอร์พูลคว้าแชมป์มากมาย

ลิเวอร์พูลสร้างประวัติศาสตร์คว้าแชมป์ลีกสูงสุดสมัยที่ 20 ในฤดูกาล 2024/25 ด้วยการพลิกเกมที่น่าทึ่งกับทอตนัม ฮอตสเปอร์ด้วยผลการแข่งขัน 5-1 ด้วยกลยุทธ์อันเฉียบขาด ความสำเร็จอันน่าทึ่งในครั้งนี้ ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่ชัยชนะอันสง่างามในสนามแข่งขันเท่านั้น หากแต่ยังเป็นประจักษ์พยานอันชัดเจนถึงความก้าวล้ำของนวัตกรรมและเทคโนโลยีที่ทีมได้นำมาประยุกต์ใช้อย่างชาญฉลาด เบื้องหลังผลลัพธ์อันน่าภาคภูมิใจนี้ คือการผสมผสานระหว่างทักษะความสามารถของนักกีฬาเข้ากับวิทยาการอันทันสมัย ซึ่งได้ยกระดับขีดความสามารถของทีมให้เหนือกว่าคู่แข่งอย่างเห็นได้ชัด นี่จึงมิได้เป็นเพียงแค่การคว้าแชมป์ แต่เป็นการประกาศศักดาถึงศักยภาพในการพัฒนาและนำเทคโนโลยีมาสร้างความได้เปรียบในโลกของการแข่งขันอย่างแท้จริง

วันนี้เราจะพามาทำความรู้จักกับ TacticAI ระบบปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่ให้ข้อมูลเชิงลึกด้านกลยุทธ์ โดยเฉพาะลูกเตะมุม ผ่านการใช้ AI แบบคาดการณ์และสร้างสรรค์ แม้ข้อมูลลูกเตะมุมคุณภาพสูงจะมีจำกัด แต่ TacticAI สร้างผลลัพธ์ระดับแนวหน้าด้วยวิธีการเรียนรู้เชิงลึกแบบเรขาคณิต (geometric deep learning) เพื่อพัฒนาโมเดลที่สามารถนำไปใช้ได้กว้างขวางยิ่งขึ้น

TacticAI ถูกพัฒนาและประเมินผลร่วมกับผู้เชี่ยวชาญจากลิเวอร์พูลในโครงการวิจัยหลายปี โดยกลยุทธ์ที่ TacticAI เสนอได้รับการโหวตจากผู้เชี่ยวชาญว่าเหนือกว่ากลยุทธ์ที่ใช้จริงถึง 90%

TacticAI แสดงให้เห็นศักยภาพของ AI ในการปฏิวัติวงการกีฬาสำหรับนักเตะ โค้ช และแฟน ๆ ฟุตบอลเป็นสนามที่ท้าทายสำหรับพัฒนา AI ด้วยการโต้ตอบแบบหลายตัวแปรในโลกจริงและข้อมูลหลายรูปแบบ ความก้าวหน้าของ AI ในกีฬาอาจนำไปสู่การประยุกต์ใช้ในด้านอื่น ๆ เช่น วิดีโอเกม หุ่นยนต์ หรือการจัดการจราจร TacticAI เป็นระบบ AI ครบวงจรที่ผสานการคาดการณ์และการสร้างสรรค์เพื่อวิเคราะห์การเล่นที่ผ่านมาและปรับกลยุทธ์เพื่อเพิ่มโอกาสสำเร็จ

การพัฒนากลยุทธ์ร่วมกับลิเวอร์พูล

เมื่อห้าปีก่อน deepmind จาก Google เริ่มต้นความร่วมมือกับลิเวอร์พูลเพื่อพัฒนา AI สำหรับการวิเคราะห์กีฬา บทความแรกของ deepmind โดย Game Plan ได้อธิบายเหตุผลที่ AI ควรถูกใช้ในกลยุทธ์ฟุตบอล เช่น การวิเคราะห์ลูกโทษ ในปี 2022 พร้อมเปิดตัว Graph Imputer ซึ่งแสดงให้เห็นว่า AI สามารถคาดการณ์การเคลื่อนไหวของผู้เล่นนอกกล้องเมื่อไม่มีข้อมูลติดตาม ซึ่งช่วยลดความจำเป็นในการส่งแมวมองไปดูเกมสดในสนาม

ปัจจุบัน TacticAI เป็นระบบ AI ครบวงจรที่ช่วยโค้ชทดลองจัดตำแหน่งผู้เล่นสำหรับแต่ละกลยุทธ์และประเมินผลลัพธ์ที่เป็นไปได้ โดยตอบคำถามหลักสามข้อ

1. จากการตั้งลูกเตะมุมนี้ จะเกิดอะไรขึ้น? เช่น ใครมีโอกาสได้รับบอลมากที่สุด และจะมีการยิงหรือไม่?
2. เมื่อการตั้งลูกเตะมุมเกิดขึ้นแล้ว เราเข้าใจอะไรได้บ้าง? เช่น กลยุทธ์ที่คล้ายกันเคยได้ผลดีในอดีตหรือไม่?
3. เราจะปรับกลยุทธ์อย่างไรเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ? เช่น ควรจัดตำแหน่งกองหลังอย่างไรเพื่อลดโอกาสถูกยิง?

การคาดการณ์ผลลูกเตะมุมด้วยการเรียนรู้เชิงลึกแบบเรขาคณิต

ลูกเตะมุมเกิดขึ้นเมื่อบอลข้ามเส้นหลังโดยสัมผัสผู้เล่นฝ่ายรับ การคาดการณ์ผลลูกเตะมุมมีความซับซ้อนเนื่องจากความไม่แน่นอนในการเล่นและปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น อีกทั้งข้อมูลลูกเตะมุมคุณภาพสูงมีจำกัด (ประมาณ 10 ลูกต่อนัดในพรีเมียร์ลีก)

TacticAI ใช้การเรียนรู้เชิงลึกแบบเรขาคณิตโดย

• แปลงสถานการณ์ลูกเตะมุมเป็นกราฟ โดยโหนด (node) แทนผู้เล่นแต่ละคน (มีคุณสมบัติเช่น ตำแหน่ง ความเร็ว ความสูง) และความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่นเป็นเส้นเชื่อม
• ใช้ความสมมาตรของสนามฟุตบอล โดยสร้างสถานการณ์สะท้อนทั้งสี่แบบ (ปกติ, พลิกแนวนอน, พลิกแนวตั้ง, พลิกทั้งสองแนว) เพื่อให้การคาดการณ์สอดคล้องกัน ลดความซับซ้อนของโมเดลและเพิ่มความสามารถในการทั่วไปด้วยข้อมูลฝึกสอนที่น้อยลง

ให้คำแนะนำที่สร้างสรรค์แก่ผู้เชี่ยวชาญ

TacticAI ช่วยโค้ชค้นหากลยุทธ์ลูกเตะมุมที่คล้ายกันและทดสอบการปรับเปลี่ยน โดยคำนวณตัวแทนเชิงตัวเลขของผู้เล่น ทำให้ค้นหากลยุทธ์ในอดีตได้ง่ายและรวดเร็ว การศึกษาคุณภาพพบว่า ผู้เชี่ยวชาญเห็นว่ากลยุทธ์ที่ TacticAI ค้นหามีความเกี่ยวข้อง 63% เทียบกับ 33% จากวิธีวิเคราะห์ตำแหน่งผู้เล่นโดยตรง

โมเดลสร้างสรรค์ของ TacticAI ยังช่วยโค้ชปรับกลยุทธ์ เช่น ลดโอกาสถูกยิงในแนวรับ โดยแนะนำการจัดตำแหน่งผู้เล่นใหม่ ช่วยให้โค้ชระบุรูปแบบสำคัญและผู้เล่นหลักได้เร็วขึ้น

ในการวิเคราะห์เชิงปริมาณ TacticAI แม่นยำในการคาดการณ์ผู้รับบอลและสถานการณ์ยิง และการจัดตำแหน่งผู้เล่นใกล้เคียงกับการเล่นจริง การทดสอบแบบ blind study กับผู้เชี่ยวชาญจากลิเวอร์พูลพบว่ากลยุทธ์ที่ TacticAI เสนอไม่แตกต่างจากของจริงและได้รับการโหวตว่าเหนือกว่า 90% ซึ่งแสดงให้เห็นว่า TacticAI ไม่เพียงแม่นยำ แต่ยังสามารถใช้งานได้จริง ๆ

ตัวอย่างกลยุทธ์ที่ TacticAI ปรับปรุง

• การจัดตำแหน่งผู้เล่นสี่คนที่ผู้เชี่ยวชาญชื่นชอบมากกว่า
• การวิ่งตัดบอลที่ดีขึ้นของกองหลังที่อยู่ห่างจากมุม
• การวิ่งป้องกันที่ดีขึ้นของกองหลังกลุ่มกลางในเขตโทษ
• การติดตามที่ดีขึ้นของกองหลังสองคน พร้อมตำแหน่งที่ดีกว่าของกองหลังในเขตประตู

ก้าวสู่อนาคตของ AI ในกีฬา

TacticAI เป็นระบบ AI ที่ให้ข้อมูลกลยุทธ์ที่รวดเร็ว ครอบคลุม และแม่นยำ ซึ่งนำไปใช้ได้จริงในสนาม ความสำเร็จนี้เป็นก้าวสำคัญในการพัฒนาผู้ช่วย AI สำหรับกีฬา และเราหวังว่างานวิจัยในอนาคตจะขยายไปสู่ข้อมูลหลายรูปแบบและช่วยผู้เชี่ยวชาญได้มากขึ้น

TacticAI ไม่เพียงแสดงศักยภาพของ AI ในฟุตบอล แต่ฟุตบอลยังสอนเราเกี่ยวกับ AI ด้วยความซับซ้อนของเกมที่มีปัจจัยมนุษย์มากมาย การพัฒนา TacticAI ร่วมกับลิเวอร์พูลซึ่งนำไปสู่แชมป์ลีกสูงสุดสมัยที่ 20 แสดงให้เห็นว่า AI สามารถผสานความเชี่ยวชาญของมนุษย์กับการวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อสร้างเทคโนโลยีที่ช่วยเหลือมนุษย์ในโลกแห่งความเป็นจริง

ที่มา deepmind