ข่าวสารวิทยาการ ความก้าวหน้าในวงการวิทยาศาสตร์ ที่อัปเดตการใช้ชีวิตของคุณ
หินอุกกาบาตจากดาวอังคาร ที่ได้ชื่อว่า “ก้อนใหญ่ที่สุด หายากที่สุด” ที่พบโลกของเรา ถูกประมูลไปในมูลค่ากว่า 4.3 ล้านเหรียญ (ประมาณ 139 ล้านบาท) ในงาน New York Auction เมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม 2025 ที่ผ่านมา โดยอุกกาบาตก้อนดังกล่าว มีชื่อว่า “NWA 16788” มีลักษณะสีแดงน้ำตาล ซึ่งมีน้ำหนักถึง 24.5 กิโลกรัม และมีความยาวถึง 38.1
ยานสำรวจ Parker Solar Probe ประสบความสำเร็จในการเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุดทำลายสถิติเมื่อปีที่แล้ว สามารถบันทึกภาพและข้อมูลอื่นๆ จากภายในโคโรนาของดวงอาทิตย์ ยานอวกาศ Parker Solar Probe ขอ NASA สร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่ สามารถเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุด นับตั้งแต่สถิติล่าสุดที่ทำไว้เมื่อเดือนธันวาคมปีที่แล้ว ทางองค์การอวกาศได้เผยแพร่ภาพบันทึกเวลาแบบไทม์แลปส์ (timelapse) จากการสังเกตการณ์โดยใช้ Parker’s Wide-Field Imager for Solar Probe (WISPR) ขณะที่เคลื่อนผ่านชั้นโคโรนา (ชั้นบรรยากาศชั้นนอก) ของดวงอาทิตย์เมื่อวันที่ 25
ยารักษามาลาเรียชนิดแรกสำหรับทารกและเด็กเล็กได้รับการอนุมัติให้ใช้งานแล้ว คาดว่าจะเปิดตัวในประเทศต่างๆ ในแอฟริกาในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า ในปี 2023 นั้นมาลาเรียคร่าชีวิตคนในแอฟริกาถึง 597,000 คน ที่น่าตกใจก็คือ ผู้เสียชีวิต 3 ใน 4 นั้นเป็นเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ปัญหาหลักก็คือตอนนี้ยังไม่มียารักษาสำหรับเด็กที่อนุมัติให้ใช้งานได้ การใช้ยาเด็กโตกับเด็กเล็กมีความเสี่ยงที่จะได้รับยาเกินขนาด ส่วนทารกนั้นตับยังอยู่ในช่วงพัฒนาทำให้ร่างกายของแต่ละคนมีการเผาผลาญและตอบสนองกับยาที่แตกต่างกัน รวมถึงวัคซีนป้องกันโรคมาเลเรียสำหรับทารกที่อายุน้อยก็ยังไม่ผ่านการอนุมัติ ส่งผลให้เกิดช่องว่างในการรักษา ข่าวดี คือ ตอนนี้ยาชนิดใหม่เพื่อรักษามาลาเรียในทารกและเด็กเล็กได้รับอนุมัติจากทางการสวิสแล้ว คาดว่าจะเริ่มใช้ในพื้นที่และประเทศที่มีอัตราการเกิดมาเลเรียสูงที่สุดในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้าในรูปแบบของการไม่แสวงหากำไร เพื่อให้พื้นที่ที่มาลาเรียระบาดเข้าถึงการรักษาได้มากขึ้น ยานี้ในบางประเทศเรียกว่า Coartem Baby หรือ
นักชีววิทยาด้านวิศวกรรมจากมหาวิทยาลัยเอดินเบอระ (University of Edinburgh) คิดค้นวิธีใช้แบคทีเรียเปลี่ยนขวดพลาสติกให้กลายเป็นยาพาราเซตามอล ทุกวันนี้ทั่วโลกต่างเจอปัญหาจากขยะพลาสติกที่กำจัดยาก นั่นจึงทำให้นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกหาแนวทางใหม่ในการกำจัดและใช้ประโยชน์จากขยะเหล่านี้ ล่าสุดนักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบวิธีใหม่ ด้วยการนำแบคทีเรีย E. coli มาดัดแปลงพันธุกรรม จากนั้นนำไปใช้ย่อยสลายขวดพลาสติกโพลีเอทิลีนเทเรฟทาเลต (PET) ให้กลายเป็นกรดเทเรฟทาลิก (terephthalic acid) กรดเทเรฟทาลิกเปรียบเหมือนเป็นสารตั้งต้น ทำให้เกิดปฏิกิริยาเคมีที่เรียกว่าการจัดเรียงตัวแบบ Lossen (Lossen rearrangement) ภายในเซลล์ E. coli ที่มีชีวิตซึ่งปฏิกิริยานี้จะสร้างกรดพารา-อะมิโนเบนโซอิก (PABA) สารอาหารจำเป็นที่ช่วยให้แบคทีเรียเจริญเติบโตได้ นักวิจัยพบว่าเมื่อกรดเทเรฟทาลิกทำปฏิกิริยาย่อยสลายขวด PET
แม้เราจะคุ้นเคยกับการรักษาด้วยเซลล์ต้นกำเนิด (stem cell) ในมนุษย์มีมากว่า 50 ปีแล้ว แต่สำหรับการรักษาในสัตว์เลี้ยงถือว่าเป็นอะไรที่ยังใหม่มากหรือเรียกว่าเป็นการรักษาเชิงทดลองเท่านั้น ล่าสุดได้มี startup จากซานดิเอโก แคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ‘Gallant’ ได้ประกาศระดมทุนกว่า 18 ล้านเหรียญ (ประมาณ 582 ล้านบาท) เพื่อพัฒนา stem cell สำเร็จรูปสำหรับสัตว์เลี้ยง ซึ่งถ้าได้รับการอนุมัติจาก FDA (Food and Drug Administration) นี่อาจเป็นอนาคตการรักษาเพื่อนตัวน้อยแสนรักของเราเลยทีเดียว
นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศจีนได้พัฒนาต้นแบบคอนแทคเลนส์อินฟราเรดที่ช่วยให้ผู้คนมองเห็นแสงอินฟราเรดในที่มืดหรือขณะหลับตาได้ อาศัยอนุภาคนาโนที่แปลงอินฟราเรดเป็นแสงทำให้มองเห็นนั่นเอง
นักวิทยาศาสตร์ที่ ETH Zürich ได้ตีพิมพ์งานวิจัยและคลิปวิดีโออธิบายวิธีการที่พวกเขาใช้ในการพัฒนาหุ่นยนต์สี่ขาที่สามารถเล่นแบดมินตัน เป็นการมุ่งเน้นการฝึกหุ่นยนต์ให้เรียนรู้การเคลื่อนไหวที่่ซับซ้อนและการประสานงานระหว่างการทำงานของชิ้นส่วนต่าง ๆ
นักวิจัยพบวิธีตรวจเลือดแบบเฉพาะเจาะจง เพื่อค้นหาสัญญาณในระยะเริ่มต้นของโรคมะเร็ง บอกล่วงหน้าก่อนแสดงอาการถึง 3 ปี ปูทางสู่การคัดกรองเร็วขึ้น กว่าคนส่วนใหญ่จะรู้ตัวว่าเป็นมะเร็งนั้นก็เมื่อมีอาการปรากฎขึ้น ซึ่งส่วนใหญ่จะลุกลามไปมากแล้ว นั่นทำให้นักวิจัยทั่วโลกพยายามค้นหสวิธีที่ทำให้ตรวจพบได้เร็วขึ้น ล่าสุดมีการตีพิมพ์งานศึกษาวิจัยใหม่ที่ตีพิมพ์ใน Cancer Discovery แสดงให้เห็นถึงการตรวจเลือดแบบเฉพาะเจาะจง เพื่อตรวจจับมะเร็งในระยะเริ่มต้นได้ งานวิจัยชิ้นนี้เป็นผลงานของ Johns Hopkins University ได้ค้นพบการตรวจเลือดเฉพาะเจาะจง สามารถระบุและวินิจฉัยมะเร็งได้เร็วกว่าวิธีการตรวจแบบเดิมถึง 3 ปี ยิ่งตรวจได้เร็วแนวโน้มที่มะเร็งจะลุกลามน้อยลง รวมถึงมีแนวโน้มที่จะรักษาหายได้มากขึ้น ปกติแล้วเนื้องอกมะเร็งจะหลั่งสารพันธุกรรมเข้าสู่กระแสเลือด ซึ่งการศึกษาครั้งนี้พุ่งเป้าไปที่การค้นหาสารพันธุกรรมนี้ เพื่อตรวจหาร่องรอยของมะเร็งในเลือดตั้งแต่เนิ่นๆ วิธีการที่ใช้คือ จากการวิเคราะห์ตัวอย่างเลือดโดยใช้เทคนิคการจัดลำดับที่แม่นยำและมีความไวสูง ที่เรียกว่า
ทีมนักวิจัยจากประเทศญี่ปุ่นได้พัฒนาวัสดุพลาสติกที่สามารถสลายตัวในน้ำทะเลได้ภายในไม่กี่ชั่วโมง โดยไม่ทิ้งเศษซากที่เป็นอันตรายเอาไว้ในท้องทะเล พลาสติกชนิดใหม่นี้ถูกออกแบบให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากกว่าพลาสติกชีวภาพ (biodegradable plastic) แบบเดิม โดยจะสลายตัวและไม่ทิ้งอนุภาคพลาสติกที่จะปนเปื้อนมหาสมุทร
งานวิจัยชิ้นใหม่จากประเทศญี่ปุ่นกำลังได้รับความสนใจจากนักวิทยาศาสตร์ทั่วโลก เนื่องจากเป็นการเปิดประตูสู่ความเข้าใจใหม่เกี่ยวกับการกำหนดเพศในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เมื่อพบว่า “ภาวะขาดธาตุเหล็ก” ในแม่หนูขณะตั้งครรภ์ อาจส่งผลให้ลูกหนูโครโมโซม XY ที่ควรมีอวัยวะเพศชาย พัฒนากลายเป็นอวัยวะเพศหญิง หรือมีลักษณะอวัยวะเพศผสมกัน ขัดกับหลักการเดิมที่เชื่อว่าเพศของสัตว์ถูกกำหนดโดยพันธุกรรมเพียงอย่างเดียว ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยโอซาก้า นำโดยศาสตราจารย์มาโกโตะ ทาจิบานะ (Makoto Tachibana) นักวิทยาศาสตร์ด้านอีพีเจเนติกส์ (Epigenetics) พบว่าเอนไซม์ KDM3A ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นยีน Sry จำเป็นต้องใช้ธาตุเหล็กในการทำงาน โดยยีน Sry นี้คือยีนที่อยู่บนโครโมโซม Y และเป็นตัวกำหนดการพัฒนาของเพศชายในตัวอ่อน จึงเกิดการสันนิษฐานว่าหากแม่หนูขาดธาตุเหล็ก เอนไซม์นี้ก็จะไม่สามารถกระตุ้นยีน
