นักปรัชญาเปรียบ สมาร์ตโฟนกำลังเป็น “ปรสิต” ในยุคดิจิทัล

หลายคนรู้จักปรสิตเป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นเห็บ หมัด พยาธิที่อยู่คู่กับมนุษย์มานับหลายพันปี แต่ในปัจจุบันเรากำลังเผชิญหน้ากับปรสิตดิจิทัลที่ทำให้เสพติดได้ นั่นก็คือ “สมาร์ตโฟน”

นี่คือเนื้อหางานวิจัยชิ้นใหม่ที่เพิ่งลงติดพิมพ์ใน Australasian Journal of Philosophy ที่สะท้อนให้เห็นความเสี่ยงของสมาร์ตโฟนที่มีต่อสังคมผ่านมุมมองของ “ปรสิต” แม้สมาร์ทโฟนนั้นอาจจะไม่ใช่เครื่องมือที่อันตราย แต่กลับเข้ามาดึงทั้งเวลา ความสนใจ และข้อมูลส่วนบุคคล เอาไปสร้างผลประโยชน์ให้กับบริษัทเทคโนโลยีและนักโฆษณา

ปรสิตคืออะไร?

ถ้าให้นิยามคำว่าปรสิตในมุมมองของนักชีววิทยา ก็คือสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่บนหรืออาศัยร่วมกับสิ่งมีชีวิตชีวิตอื่นที่เรียกว่าโฮสต์ โดยมันจะเจริญเติบโต ขยายพันธุ์โดยใช้ประโยชน์จากโฮสต์ เช่น เหาที่อยู่บนศีรษะคนที่ทำให้เกิดอาการคัน จะกินเลือดเพื่อให้มีชีวิต แต่ถ้าเราแกะเหาออกไปจากศีรษะ มันก็จะมีชีวิตอยู่รอดได้ในเวลาสั้นๆ เท่านั้น

สมาร์ทโฟนก็เช่นกัน เราสามารถใช้มันทำประโยชน์ได้หลายอย่าง ทั้งติดต่อสื่อสาร การหาข้อมูล การเดินทาง สอดส่องสุขภาพ ทำให้หลาคนเสพติดการใช้งานโดยไม่รู้ตัวจนไม่สามารถขาดอุปกรณ์ชิ้นนี้ไปได้ แต่สิ่งที่เราต้องจ่ายไปก็มีหลายอย่างทั้งสุขภาพ การนอนไม่เพียงพอ ความสัมพันธ์กับคนรอบข้างที่อ่อนแอลง จนไปถึงความผิดปกติทางอารมณ์

สมาร์ตโฟนกลายเป็นปรสิต

ทางนักปรัชญามองว่ามือถือเป็นส่วนขยายของจิตใจมนุษย์ เหมือนกับเครื่องมืออื่นๆอย่างสมุดบันทึก แผนที่ แต่ทุกวันนี้หลายๆ แอปยอดนิยมถูกพัฒนาขึ้นให้ตอบสนองความสนใจของบริษัทผู้สร้างแอปและผู้ลงโฆษณามากกว่าผู้ใช้

ข้อมูลพฤติกรรมการใช้งาน เรากำลังสนใจเรื่องอะไรอยู่ สิ่งเหล่านี้ถูกเก็บไว้ทั้งหมดเพื่อเอาไปแสวงหาผลประโยชน์ เอาไปปรับแต่งเพื่อใช้ดึงดูดความสนใจและกระตุ้นพฤติกรรมของเรา ให้เลื่อนดู คลิกโฆษณา และแสดงอารมณ์ร่วมอย่างต่อเนื่อง สิ่งเหล่านี้ทำให้มือถือกลายเป็นปรสิตที่กำลังใช้ประโยชน์จากโฮสต์นั่นเอง

แล้วเราจะขัดขวางปรสิตไฮเทคเหล่านี้ได้อย่างไร?

แม้รู้ว่ามือถือจะแสวงประโยชน์จากผู้ใช้แต่ก็เป็นการยากที่โทรศัพท์ลง เพราะเราพึ่งพาสมาร์ทโฟนในการทำงานประจำวัน ให้มือถือช่วยจำ หลายบริษัทรวมถึงภาครัฐย้ายการให้บริการไปยังออนไลน์ผ่านแอปมือถือเพื่อเข้าถึงบัญชีธนาคารหรือบริการของรัฐบาล

หลายๆ ประเทศก็เริ่มออกมาตรการควบคุมการใช้งาน เช่น รัฐบาลออสเตรเลียออกกฎห้ามเยาวชนทียังไม่บรรลุนิติภาวะเล่นโซเชียลมีเดียก็ถือเป็นการดำเนินมาตรการที่จำเป็นเพื่อจำกัดสิ่งที่ปรสิตด้วยการใช้กฎหมาย หากต้องการชนะปรสิตดิจิทัล สิ่งสำคัญคือการจำกัดฟีเจอร์ที่ทำให้เกิดการเสพติด จนไปถึงการรวบรวมและการขายข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้

ที่มา theconversation

dailygizmo

นักเขียนสาย Introvert ที่ชื่นชอบเรื่องนวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์ ใช้เวลาว่างกับ มังงะ, เสียงเพลงและ idol