BBC ล้วงลึกสมาร์ตโฟนเกาหลีเหนือ เครื่องมือควบคุมที่อยู่ในมือประชาชน

สมาร์ตโฟน เครื่องมือที่ควรจะเป็นสัญลักษณ์ของเสรีภาพในโลกยุคดิจิทัล กลับกลายเป็นเครื่องมือในการแทรกซึม ควบคุม และเฝ้าระวังประชาชนในประเทศเกาหลีเหนือ ภายใต้การนำของรัฐบาลคิมจองอึน ซึ่งอยู่ในระดับการควบคุมที่รุนแรงถึงขั้นจะพิมคำว่า “โอปป้า” ก็ยังทำไม่ได้!

สำนักข่าว BBC ตีแผ่ข้อมูลของสมาร์ตโฟนเครื่องหนึ่งที่ถูกลักลอบนำออกจากเกาหลีเหนือ หลังได้รับข้อมูลจาก Daily NK องค์กรข่าวในกรุงโซลที่มีความเชี่ยวชาญด้านสถานการณ์ภายในเกาหลีเหนือ ตัวเครื่องแม้จะมีลักษณะภายนอกคล้ายสมาร์ตโฟนทั่วไป หน้าจอสัมผัสดีไซน์ทันสมัยและมีแอปพื้นฐานครบครัน แต่เมื่อเปิดใช้งานกลับเผยให้เห็นระบบซอฟต์แวร์ที่เต็มไปด้วยมาตรการควบคุมและสอดส่อง

รายงานระบุว่า เมื่อเปิดเครื่องจะมีภาพเคลื่อนไหวของธงชาติเกาหลีเหนือโบกสะบัดขึ้นบนหน้าจอ ซึ่งเป็นการส่งสัญญาณถึงอุดมการณ์ของรัฐตั้งแต่เริ่มต้น ขณะเดียวกัน อินเทอร์เฟซและรูปแบบการใช้งานของเครื่องมีความใกล้เคียงกับโทรศัพท์แบรนด์ Huawei หรือ Honor แต่ยังไม่มีข้อมูลชัดเจนว่าบริษัทเหล่านี้มีการจำหน่ายผลิตภัณฑ์อย่างเป็นทางการในเกาหลีเหนือหรือไม่ หากมี ก็น่าจะเป็นเครื่องที่ถูกปรับแต่งซอฟต์แวร์ภายในตามข้อกำหนดของรัฐบาลโดยเฉพาะ

หนึ่งในคุณสมบัติที่น่าจับตาคือ ระบบกรองคำอัตโนมัติ ที่จะเปลี่ยนคำซึ่งรัฐเห็นว่าไม่เหมาะสมหรือสะท้อนวัฒนธรรมต่างชาติ ตัวอย่างเช่น เมื่อผู้ใช้พิมพ์คำว่า “โอปป้า” ซึ่งเป็นคำเกาหลีใต้ที่ใช้เรียกพี่ชายหรือแฟนหนุ่ม ระบบจะเปลี่ยนคำดังกล่าวเป็น “สหาย” พร้อมข้อความเตือนว่าคำนี้สามารถใช้ได้เฉพาะกับพี่ชายสายเลือดเดียวกันเท่านั้น

นอกจากนี้ หากมีการพิมพ์คำว่า “เกาหลีใต้” ระบบจะเปลี่ยนเป็น “รัฐหุ่นเชิด” โดยอัตโนมัติ ซึ่งสะท้อนภาษาทางการของเกาหลีเหนือที่มักใช้เรียกเกาหลีใต้อย่างดูหมิ่น

สิ่งที่สร้างความกังวลอย่างยิ่งคือฟีเจอร์การจับภาพหน้าจออัตโนมัติทุก ๆ 5 นาที โดยไม่มีการแจ้งเตือนผู้ใช้ ภาพเหล่านี้จะถูกจัดเก็บไว้ในโฟลเดอร์ลับที่ไม่สามารถเข้าถึงได้ และสามารถเรียกดูภายหลังโดยเจ้าหน้าที่รัฐ ถือเป็นมาตรการตรวจสอบกิจกรรมส่วนบุคคลและละเมิดสิทธิ์ความเป็นส่วนตัวอย่างรุนแรง

ผู้เชี่ยวชาญชี้ว่า เทคโนโลยีนี้ไม่ได้มีเป้าหมายเพียงแค่ควบคุมข้อมูลข่าวสารเท่านั้น แต่ยังออกแบบมาเพื่อปลูกฝังแนวคิดและภาษาของรัฐให้ฝังลึกถึงระดับพฤติกรรมส่วนตัวของประชาชน

แม้การใช้สมาร์ตโฟนในเกาหลีเหนือจะเพิ่มขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แต่อุปกรณ์ทั้งหมดอยู่ภายใต้การควบคุมอย่างเข้มงวด ไม่สามารถเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตโลกภายนอก และต้องผ่านการตรวจสอบของรัฐทุกขั้นตอน

รายงานยังระบุว่า รัฐบาลเกาหลีเหนือได้เพิ่มความเข้มงวดในการปราบปรามอิทธิพลจากวัฒนธรรมเกาหลีใต้ โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชน มีการจัดตั้งหน่วยเฉพาะกิจ หรือ “หน่วยปราบปรามเยาวชน” ออกตรวจตราตามท้องถนน ค้นโทรศัพท์ และอ่านข้อความสนทนาเพื่อค้นหาคำต้องห้ามและสัญญาณของอิทธิพลต่างชาติ

ผู้ลี้ภัยบางคนเปิดเผยว่า การได้ชมละครเกาหลีใต้หรือฟังวิทยุจากต่างประเทศเป็นแรงบันดาลใจสำคัญที่ทำให้พวกเขาตัดสินใจหลบหนีจากประเทศ แม้จะต้องเผชิญกับความเสี่ยงอย่างสูง แต่สื่อจากต่างประเทศยังคงถูกลักลอบนำเข้าอย่างต่อเนื่อง ผ่านอุปกรณ์เก็บข้อมูล เช่น USB หรือการ์ดหน่วยความจำ ที่ซ่อนไว้ในสิ่งของบริจาคหรือสินค้าอาหาร โดยมักได้รับการสนับสนุนจากองค์กรภายนอก

ที่มา BBC Techspot

จิตา สุประดิษฐ