ลาก่อนความสวยงามวัยเด็ก เราอาจเป็นคนรุ่นสุดท้ายที่ได้เห็นหิ่งห้อยก็เป็นได้

หิ่งห้อยนับเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ช่วงหน้าร้อนในวัยเด็กของหลาย ๆ คน กำลังจะกลายเป็นเรื่องราวในอดีตในไม่ช้า นักวิทยาศาสตร์เผยว่าเราอาจเป็นคนรุ่นสุดท้ายที่ได้เห็นหิ่งห้อยครับ

ราฟาเอล เดอ ค็อก (Raphaël De Cock) ผู้เชี่ยวชาญด้านหิ่งห้อยได้ออกมาเตือนว่าตอนนี้จำนวนของหิ่งห้อยทั่วโลกลดลงเป็นอย่างมาก และอาจนำไปสู่การสูญพันธ์ได้ ซึ่งสาเหตุที่ทำให้จำนวนของหิ่งห้อยลดลงมีดังนี้

• ระบบนิเวศที่เปลี่ยนไป: หิ่งห้อยอาศัยและต้องการอยู่ในพื้นที่ที่มีความชื้นสูง เช่น ป่าชายเลน หนองน้ำ และความชื้นใต้ใบไม้ แต่พื้นที่เหล่านี้กำลังหายไปเนื่องจากการขยายตัวของเขตเมือง โดยเฉพาะตัวอ่อนของหิ่งห้อยจะต้องอาศัยอยู่ใต้ดินและใต้ใบไม้
• สภาพแสงที่เปลี่ยนไป: หิ่งห้อยต้องอาศัยความมืดเนื่องจากตัวมันใช้แสงในการหาคู่ แต่ปัจจุบันมีแสงไฟมากมาย เช่น แสงไฟจากบ้าน ข้างถนน ริมทาง ทำให้รบกวนการขยายพันธุ์ซึ่งประเด็นนี้ส่งผลร้ายแรงยิ่งกว่าระบบนิเวศที่เปลี่ยนไป
• ยาฆ่าแมลง: ยาฆ่าแมลงไม่ได้ทำร้ายแค่ศัตรูพืชเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อหิ่งห้อยและห่วงโซ่อาหารด้วยเช่นเดียวกัน
• สภาพอากาศที่เปลี่ยนไป: อุณหภูมิโลกที่สูงขึ้น และรูปแบบการตกของฝนที่เปลี่ยนไปส่งผลต่อความเปลี่ยนแปลงกับวงจรชีวิตของหิ่งห้อยไม่ว่าจะเรื่องฤดูการผสมพันธุ์ อาหาร ทำให้ความมั่นคงของการดำเนินชีวิตเกิดการเปลี่ยนแปลง

แม้ว่าชีวิตของหิ่งห้อยจะอยู่ในช่วงที่ไม่แน่นอน แต่เรายังสามารถช่วยกันได้ทัน ผู้เชี่ยวชาญระบุว่า 4 ปัจจัยหลัก ๆ ที่ต้องช่วยกันฟื้นฟูเพื่อกลุ่มประชากรหิ่งห้อย ได้แก่ ฟื้นฟูที่อยู่อาศัยของหิ่งห้อย ไม่ทำลายป่าไม้ไปมากกว่านี้ ใช้หลอดแสงวอร์มไวท์ หลีกเลี่ยงแสงฟลูออเรสเซนต์ ปิดไฟบริเวณที่ไม่จำเป็น ระบบอินทรีย์ ลดการใช้สารเคมี เป้นต้น

สำหรับหิ่งห้อยนั้น ไม่ใช่แมลงที่แสดงแค่เรื่องของความสวยงาม แต่ยังสะท้อนถึงสภาพแวดล้อม หากหิ่งห้อยหายไปก็แสดงว่าสภาพแวดล้อมในพื้นที่นั้นกำลังเสื่อมโทรมลง หากยังปล่อยผ่านไปก็อาจจะไม่สามารถฟื้นฟูกลับมาได้อีก

หิ่งห้อยสิ่งมีชีวิตในวงศ์ Lampyridae ไม่ได้เป็นเพียงแค่แมลงที่เรืองแสงเท่านั้น แต่ผู้เชี่ยวชาญระบุว่าเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความซับซ้อนและน่าสนใจ หิ่งห้อยมีมากกว่า 2,000 สายพันธุ์ทั่วโลก ส่วนใหญ่ใช้แสงในการหาคู่ บางชนิดใช้เพื่อป้องกันตัวหรือหลอกล่อเหยื่อ เช่น หิ่งห้อย Photuris ตัวเมียจะเลียนแบบแสงวาบของหิ่งห้อยสายพันธุ์อื่นเพื่อล่อตัวผู้แล้วจับกินเป็นต้น

ที่มา Mypunepulse, ภาพจาก Flickr

วัชรกุล พัฒนาประทีป