ทีมวิจัยมหาวิทยาลัยโอซาก้าสร้าง “ตับจิ๋ว” จากเซลล์ iPS สำเร็จ ! จุดประกายความหวังใหม่ผู้ป่วยโรคตับระยะสุดท้าย

ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยโอซาก้าประสบความสำเร็จเป็นครั้งแรกของโลกในการสร้าง “ตับขนาดจิ๋ว” จากเซลล์ต้นกำเนิดชนิด iPS ของมนุษย์ทีมวิจัยเปิดเผยว่าตับขนาดจิ๋วที่เรียกว่า liver organoids ซึ่งมีขนาดประมาณ 0.5 มิลลิเมตร สามารถทำงานได้ใกล้เคียงกับตับของทารกแรกเกิด และมีแนวโน้มว่าจะสามารถนำมาใช้รักษาผู้ป่วยโรคตับระยะสุดท้ายได้ในอนาคต

ผลงานวิจัยนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร Nature ฉบับออนไลน์ของประเทศอังกฤษเมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา โดยระบุว่าตับมนุษย์มีโครงสร้างซับซ้อนและแต่ละบริเวณมีหน้าที่เฉพาะ เช่น การสร้างและสลายน้ำตาลหรือไขมัน ทำให้เป็นเรื่องยากในการจำลองตับขึ้นมาใหม่จากเซลล์ iPS เพื่อลดข้อจำกัดนี้ ทีมวิจัยนำโดยศาสตราจารย์ ทาคานาริ ทาเคเบะ จากบัณฑิตวิทยาลัยแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยโอซาก้า ได้เลือกใช้สารสองชนิดคือ bilirubin (สารที่เกิดจากการสลายของเม็ดเลือดแดง) และ วิตามินซี ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการควบคุมการทำงานของตับ เมื่อผสมเซลล์ iPS เข้ากับสารทั้งสองภายใต้สภาวะเฉพาะในภาชนะเพาะเลี้ยง ทีมวิจัยสามารถสร้าง organoid ที่มีโครงสร้างซับซ้อนและขนาดประมาณ 0.5 มิลลิเมตรได้สำเร็จ

จากการทดลองในหนูที่มีภาวะตับวายรุนแรง พบว่ากว่า 50% ของหนูที่ได้รับการฝังตับจิ๋วจำนวนหลายพันชิ้นยังคงมีชีวิตอยู่หลังจากผ่านไป 30 วัน ในขณะที่หนูที่ไม่ได้รับการรักษาด้วยวิธีนี้มีอัตรารอดต่ำกว่า 30% ทีมวิจัยคาดว่าความสำเร็จนี้จะนำไปสู่การพัฒนาอุปกรณ์ตับชีวประดิษฐ์ เช่น เครื่องฟอกตับ (liver dialysis) ได้ในอนาคต

ศาสตราจารย์ทาเคเบะกล่าวว่า “การรักษาด้วย organoids ตอนนี้ใกล้ความจริงมากขึ้นทุกที”

ที่มา japantimes

นรากร เย็นกลาง