ยุคใหม่ของการตรวจเลือด แค่ถ่ายรูปเล็บด้วยมือถือ แอปฯ AI ก็ช่วยประเมินโลหิตจาง ไม่ต้องพึ่งเข็มอีกต่อไป

ยุคใหม่ของการดูแลสุขภาพมาถึงแล้ว ! นักวิจัยพัฒนาแอปพลิเคชันบนสมาร์ตโฟนสุดอัจฉริยะสามารถตรวจคัดกรองภาวะโลหิตจางได้แบบไม่เจ็บตัว เพียงแค่ถ่ายรูปเล็บเท่านั้น ! จากการเทสต์กว่า 1.4 ล้านครั้ง แอปฯ นี้มีความแม่นยำเทียบเท่าการตรวจเลือดในห้องปฏิบัติการ ซึ่งกำลังจะพลิกโฉมการเฝ้าระวังสุขภาพ

ภาวะโลหิตจาง ซึ่งเกิดจากการมีระดับฮีโมโกลบิน (Hgb) ในเลือดต่ำเป็นปัญหาสุขภาพระดับโลกที่ส่งผลกระทบต่อประชากรมากกว่า 2,000 ล้านคน การตรวจวินิจฉัยแบบเดิมมักจะต้องเจาะเลือด ทำให้หลายคนรู้สึกไม่สะดวกและเข้าถึงได้ยาก แต่ด้วยนวัตกรรมนี้ การตรวจคัดกรองภาวะโลหิตจางจะกลายเป็นเรื่องง่ายและเข้าถึงได้สำหรับทุกคนมากยิ่งขึ้น

แอปพลิเคชันนี้ได้รับการพัฒนาด้วยเทคโนโลยี AI และได้พิสูจน์ประสิทธิภาพในการใช้งานจริงแล้ว โดยมีการบันทึกข้อมูลจากการใช้งานกว่า 1.4 ล้านครั้งทั่วสหรัฐอเมริกา จากผู้ใช้งานทั้งหมด 9,061 รายที่ได้มีการเปรียบเทียบผลกับค่าฮีโมโกลบินจากการตรวจเลือดจริง พบว่าแอปฯ มีความแม่นยำและประสิทธิภาพใกล้เคียงกับการตรวจในห้องปฏิบัติการระดับ gold standard โดยมีค่าความไว (sensitivity) อยู่ที่ 89% และค่าความจำเพาะ (specificity) อยู่ที่ 93% เมื่อใช้เกณฑ์ภาวะโลหิตจางที่ 12.5 กรัม/เดซิลิตร

สิ่งที่น่าสนใจมากๆ จากแอปฯ นี้คือ ข้อมูลตำแหน่งที่ตั้งที่ผู้ใช้งานอนุญาตให้เก็บได้ นักวิจัยนำข้อมูลเหล่านี้มารวมกันและสร้างเป็น “แผนที่ภาวะโลหิตจาง” ขึ้นมาได้ในสหรัฐอเมริกา

จากแผนที่นี้ ทำให้เราเห็นว่า ระดับฮีโมโกลบินของคนในพื้นที่นั้น ๆ สัมพันธ์กับฐานะทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างชัดเจน เช่น แอปฯ นี้มีแนวโน้มที่จะถูกใช้ในพื้นที่ที่

• มีรายได้เฉลี่ยของคนในชุมชนสูง
• มีประชากรผิวสีอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก
• มีจำนวนแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป (หมอที่ดูแลสุขภาพเบื้องต้น) มาก

การค้นพบนี้ไม่ได้แค่บอกว่าใครเสี่ยงเป็นโลหิตจาง แต่ยังชี้ให้เห็นถึงความเหลื่อมล้ำทางสุขภาพที่อาจเชื่อมโยงกับปัจจัยทางสังคมและเศรษฐกิจได้ด้วย

นอกจากนี้ แอปฯ ยังมีฟังก์ชันที่เรียกว่า “ปรับแต่งเฉพาะบุคคล” ซึ่งดีมาก ๆ สำหรับผู้ป่วยที่รู้ตัวอยู่แล้วว่าเป็นโลหิตจาง อย่างคนไข้โรคไตเรื้อรัง (CKD) เพราะช่วยให้พวกเขา ติดตามระดับฮีโมโกลบินของตัวเองได้อย่างต่อเนื่อง แถมยังแม่นยำขึ้นมากด้วยนะ! หลังจากปรับแต่งแล้ว ค่าความคลาดเคลื่อนของแอปฯ ก็ลดลงอย่างเห็นได้ชัดเลย คือจาก 1.36 เหลือแค่ 0.74 กรัม/เดซิลิตร สำหรับผู้ป่วย CKD และสำหรับคนทั่วไปที่มีภาวะโลหิตจาง ก็ดีขึ้นจาก 0.69 เหลือ 0.57 กรัม/เดซิลิตรเลยทีเดียว

ด้วยความสามารถในการขยายการใช้งานได้ง่าย และไม่จำเป็นต้องเจ็บตัวจากการเจาะเลือด แถมยังบอกตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ได้ ทำให้แอปฯ นี้มีศักยภาพสูงมากในการช่วยงานสาธารณสุข อย่างการคัดกรองภาวะโลหิตจางของคนจำนวนมาก พร้อมทั้งสร้างแผนที่เพื่อระบุพื้นที่เสี่ยงได้อีกด้วย ยิ่งไปกว่านั้น ฟังก์ชันการปรับแต่งเฉพาะบุคคลยังช่วยให้แต่ละคนสามารถติดตามระดับฮีโมโกลบินของตัวเองได้ทันทีจากที่ไหนก็ได้ ซึ่งจะทำให้การดูแลสุขภาพในอนาคตเข้าถึงง่ายและมีประสิทธิภาพมากขึ้นเยอะเลย

ที่มา studyfinds , pnas

อนันตคุณ แสนโคตร