ภาพที่เราเห็นในภาพยนตร์ Minority Report ใกล้จะเกิดขึ้นจริงแล้ว เมื่อรัฐบาลอังกฤษซุ่มพัฒนาเครื่องมือ AI คาดการณ์การก่อเหตุฆาตกรรมล่วงหน้า เพื่อระบุบุคคลไหนมีแนวโน้มจะเป็นฆาตกรมากที่สุด
ด้วยเสรีภาพในการเข้าถึงข้อมูลของรัฐบาลทำให้ Statewatch กลุ่มรณรงค์เพื่อเสรีภาพพลเมืองค้นพบว่ากระทรวงยุติธรรมของอังกฤษ กำลังดำเนินโครงการลับ ด้วยการนำข้อมูลส่วนบุคคล รวมถึงข้อมูลจากกรมคุมประพฤติมาให้ AI พยากรณ์ความเสี่ยงในการก่อเหตุฆาตกรรม
แนวคิดคล้ายกับที่เราเห็นภาพยนตร์ Minority Report นำใช้มนุษย์ที่มีพลังจิต มาพยากรณ์ การก่อเหตุฆาตกรรม เพื่อให้ เจ้าหน้าที่ตำรวจหน่วย “PreCrime” เข้าไปจับกุมบุคคลก่อนที่จะก่อเหตุฆาตกรรม
โครงการนี้เดิมทีมีชื่อเรียกว่า “homicide prediction project” โดยเริ่มมาตั้งแต่รัฐบาลชุดก่อน ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น “sharing data to improve risk assessment” ด้วยการรวบรวมข้อมูลประวัติอาชญากรรม 100,000 – 500,000 คน จากกระทรวงยุติธรรม (MoJ), กระทรวงมหาดไทย, ตำรวจเกรตเตอร์แมนเชสเตอร์ (GMP) และตำรวจนครบาลในลอนดอน
ข้อมูลที่รวบรวมมานั้นไม่ได้จำกัดเฉพาะผู้ที่มีประวัติอาชญากรรมเท่านั้น แต่ครอบคลุมถึงข้อมูลผู้ต้องสงสัยที่ยังไม่ถูกตัดสินว่ามีความผิด พร้อมรายละเอียดเกี่ยวกับสุขภาพจิต การติดยา การทำร้ายตัวเอง การฆ่าตัวตาย ความเปราะบาง และความพิการของบุคคล
ฟากรัฐบาลออกมาบอกว่าโครงการนี่เป็นแค่งานวิจัยเท่านั้น เพื่อใช้ประเมินความเสี่ยงของผู้กระทำความผิดที่ถูกคุมประพฤติ ว่ามีแนวโน้มจะก่ออาชญากรรมร้ายแรงแค่ไหน
โซเฟีย ไลออลล์ นักวิจัยจาก Statewatch มองว่า แม้เครื่องมือนี้จะช่วยเสริมความแข็งแกร่งเชิงโครงสร้างให้กับระบบกฎหมายอาญา แต่ก็อาจทำให้เกิดการเลือกปฏิบัติได้ เนื่องจากงานวิจัยหลายๆ ชิ้น แสดงให้เห็นถึงข้อบกพร่องของ AI อยู่ เช่น มีอคติต่อคนผิวดำมากกว่าคนผิวขาว พร้อมเรียกร้องให้รัฐบาล “หยุดการพัฒนาเครื่องมือทำนายการฆาตกรนี้ทันที”
ปัจจุบันหลายๆ รัฐในสหรัฐฯ เริ่มนำระบบคาดการณ์การก่ออาชญากรรมล่วงหน้ามาใช้งานจริงแล้ว แน่นอนว่าการใช้งานต้องเผชิญความท้าทายหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของกฎระเบียบ รวมถึงเผชิญการตรวจสอบอย่างเข้มงวดจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ที่มา digitaltrends, gizmodo