รู้จักคดี Winny เมื่อกฏหมายทำให้นวัตกรรมของญี่ปุ่นต้องล่าช้า

ญี่ปุ่นจะเป็นอีกหนึ่งประเทศที่หลาย ๆ คนมองว่าเป็นประเทศที่มีความก้าวล้ำด้านเทคโนโลยี ซึ่งไม่เกินจริงไปจากสิ่งที่เราคิด แต่ครั้งหนึ่งเคยมีคดี Winny ซึ่งกลายเป็นประเด็นทางกฏหมายที่สำคัญของญี่ปุ่นเลยทีเดียว

Winny เป็นซอฟต์แวร์ Peer-to-Peer ที่ผู้ใช้งานสามารถแลกเปลี่ยนหรือส่งไฟล์ได้โดยไม่ต้องอาศัยเซิร์ฟเวอร์ตัวกลาง ถูกสร้างขึ้นโดย คาเนโกะ อิซามุ (Kaneko Isamu) นักพัฒนาซอฟต์แวร์อัจฉริยะชาวญี่ปุ่น ซึ่งตอนนั้นเป็นผู้ช่วยศาสตราจารย์ที่บัณฑิตวิทยาลัยวิทยาศาสตร์สารสนเทศและเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยโตเกียว ด้วยคุณสมบัติของ Winny ทำให้มีการแชร์ไฟล์ได้โดยไม่มีการเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวของทั้งผู้แชร์และผู้รับไฟล์ ส่งผลให้ Winny กลายเป็นโปรแกรมที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย แต่ด้วยคุณสมบัติที่ไม่ต้องเปิดเผยตัวตนนั้น ทำให้ Winny ถูกนำมาใช้ในทางที่ผิด เช่น การละเมิดเนื้อหาที่มีลิขสิทธิ์ การเผยแพร่สื่อลามก และการกระจายไวรัสคอมพิวเตอร์ เป็นต้น

แม้ว่าอิซามุจะได้รับการยกย่องว่าเป็นนักพัฒนาอัจฉริยะที่สามารถสร้างซอฟต์แวร์ที่ปกติต้องใช้เวลาหลายปีในการสร้างได้อย่างรวดเร็ว แต่แล้วตำรวจก็ได้เข้าจับกุมอิซามุในปี 2004 ข้อหาสนับสนุนการละเมิดลิขสิทธิ์ซึ่งเป็นครั้งแรกของญี่ปุ่นที่นักพัฒนาถูกจับในข้อหานี้ การเข้าจับคุมอิซามุสร้างความตกตะลึงให้กับวงการไอทีและวงการกฏหมายเป็นอย่างมาก

อิซามุถูกตัดสินให้จ่ายค่าปรับ 1.5 ล้านเยนในศาลชั้นต้น แต่อิซามุเลือกที่จะอุทธรณ์คดี ท้ายที่สุด ศาลสูงโอซาก้าได้กลับคำตัดสินและยกฟ้องเขาในปี 2009 และในปี 2011 ศาลฎีกาญี่ปุ่นได้ยืนยันคำตัดสินทำให้คะเนโกะพ้นจากข้อกล่าวหาทั้งหมด แม้จะได้รับการยกฟ้อง แต่อิซามุก็ต้องใช้เวลาถึง 7 ปีครึ่งในการต่อสู้ทางกฎหมาย เขาเสียชีวิตด้วยอาการหัวใจวายเฉียบพลันในปี 2013 ขณะมีอายุเพียง 42 ปี การเสียชีวิตของเขาทำให้เกิดความเศร้าเสียใจ และเกิดการตั้งคำถามเกี่ยวกับระบบยุติธรรมในญี่ปุ่นครั้งใหญ่

เหตุการณ์ Winny ได้ถูกสร้างเป็นภาพยนตร์ในปี 2023 กำกับโดย มัตสึโมโตะ ยูซากุ (Matsumoto Yūsaku) เพื่อถ่ายทอดเรื่องราวของคาเนโกะ อิซามุ ภาพยนต์เรื่องนี้ ไม่เพียงแต่เล่าเรื่องราวของอิซามุเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงปัญหาในระบบยุติธรรมของญี่ปุ่น และประเด็นเกี่ยวกับสิทธิ์ของนักพัฒนารวมถึงเสรีภาพในการพัฒนาเทคโนโลยีด้วย

แม้ว่ากฏหมายจะเป็นสิ่งที่สำคัญ และต้องปฏิบัติตาม แต่กฏหมายที่ไม่เหมาะสมก็อาจทำให้เทคโนโลยีไม่เกิดการพัฒนา เพราะนักพัฒนาเองก็กลัวสิ่งที่จะเกิดขึ้นตามมา ทำให้ทิศทางการพัฒนาซอฟต์แวร์ของญี่ปุ่นทำอะไรที่ไม่เสี่ยงเพราะการบังคับใช้กฏหมายที่รุนแรง

ที่มา Nippon

วัชรกุล พัฒนาประทีป