ไอซ์แลนด์ พบยุงครั้งแรกในประวัติศาสตร์ สัญญาณเตือนโลกอุ่นขึ้น

ไอซ์แลนด์ ประเทศที่ขึ้นชื่อว่า “ไม่มีแม้แต่ยุงตัวเดียว” มานานหลายศตวรรษ ค้นพบ “ยุงสามตัว” ในธรรมชาติเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของประเทศ

การค้นพบนี้เกิดขึ้นที่หมู่บ้าน คิธาเฟลล์ เมืองเคียวส์ ทางตะวันตกของประเทศ ห่างจากกรุงเรคยาวิกประมาณ 20 ไมล์ ผู้ที่พบยุงตัวแรกคือ บียอร์น ฮยัลทาสัน (Björn Hjaltason) นักสำรวจ ซึ่งเล่าว่าในช่วงเย็นวันที่ 16 ตุลาคม เขาสังเกตเห็นแมลงบินแปลกตา

“ผมเห็นแมลงบินผ่านสายตาและรู้สึกได้ทันทีว่านี่อาจไม่ใช่แมลงทั่วไป” เขาโพสต์ข้อความในกลุ่มเฟซบุ๊กเกี่ยวกับแมลง “ผมรีบจับมันไว้ทันที”

ฮยัลทาซอนติดต่อ แมทธีอัส อัลเฟรดส์สัน (Matthías Alfreðsson) นักกีฏวิทยาจากสถาบันวิทยาศาสตร์ธรรมชาติแห่งไอซ์แลนด์ ซึ่งเดินทางมาที่บ้านของเขาในวันถัดมา ทั้งคู่สามารถจับยุงได้ทั้งหมดสามตัว ประกอบด้วยเพศเมีย 2 และเพศผู้ 1 โดยภายหลังยืนยันว่าเป็นยุงสายพันธุ์คูลิเซตา แอนนูลาตา (Culiseta annulata) ซึ่งเป็นชนิดที่พบได้ตั้งแต่แอฟริกาเหนือไปจนถึงไซบีเรียตอนเหนือ

ก่อนหน้านี้ ไอซ์แลนด์เคยตรวจพบยุงเพียงครั้งเดียว บนเครื่องบินที่สนามบินเคฟลาวิก แต่ไม่เคยมีหลักฐานว่ายุงสามารถอยู่รอดในสภาพธรรมชาติของประเทศได้ การค้นพบครั้งนี้จึงถือเป็น “หลักฐานแรก” ว่ายุงสามารถปรากฏในสิ่งแวดล้อมจริงของไอซ์แลนด์

อัลเฟรดส์ซันอธิบายว่า คูลิเซตา แอนนูลาตา เป็นยุงที่ทนหนาวได้ดี เนื่องจากตัวเต็มวัยสามารถหลบอากาศเย็นในที่กำบัง และจำศีลได้ในฤดูหนาว ความสามารถนี้ช่วยให้มันรอดจากฤดูหนาวที่ยาวนานและอุณหภูมิต่ำกว่าศูนย์ได้ อัลเฟรดส์สัน ยังไม่แน่ใจว่ายุงเหล่านี้จะสามารถขยายพันธุ์และอยู่รอดต่อไปในประเทศได้หรือไม่ ต้องรอติดตามผลการสำรวจเพิ่มเติมในฤดูใบไม้ผลิปีหน้า

ยังไม่มีข้อสรุปแน่ชัดว่ายุงเดินทางมาถึงไอซ์แลนด์ได้อย่างไร แต่นักวิทยาศาสตร์สันนิษฐานว่าอาจมากับเรือสินค้าหรือคอนเทนเนอร์ขนส่งจากต่างประเทศ ขณะเดียวกันสิ่งที่หลายฝ่ายให้ความสนใจคือบทบาทของ “ภาวะโลกร้อน” ซึ่งอาจทำให้สภาพอากาศของประเทศอบอุ่นขึ้นจนเพียงพอสำหรับการอยู่รอดของแมลงที่ครั้งหนึ่งไม่อาจทนต่อความหนาวได้

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ไอซ์แลนด์เผชิญกับอุณหภูมิสูงสุดเป็นประวัติการณ์ โดยเมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา บางพื้นที่มีอุณหภูมิสูงกว่าค่าเฉลี่ยถึง 10 องศาเซลเซียส รายงานของเครือข่าย World Weather Attribution ระบุว่า เหตุการณ์ความร้อนนี้ “แทบจะเป็นไปไม่ได้เลยภายใต้สภาพภูมิอากาศเดิม” และมีแนวโน้มเกิดบ่อยขึ้นกว่าเดิมถึง 40 เท่าอันเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทั่วโลก

แม้ว่านักวิทยาศาสตร์บางคนจะมองว่าการปรากฏของยุงในไอซ์แลนด์อาจเป็นผลลัพธ์ของโลกที่ร้อนขึ้น แต่หลายฝ่ายยังเตือนให้ระวังการสรุปเร็วเกินไป โคลิน เจ. คาร์ลสัน (Colin J. Carlson) ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านระบาดวิทยา จากมหาวิทยาลัยเยล กล่าวว่า “ยุงถูกพบได้ไกลถึงตอนเหนือของสแกนดิเนเวียอยู่แล้ว ดังนั้น ไอซ์แลนด์อาจเริ่มเป็นที่อยู่อาศัยของยุงได้โดยไม่ต้องอาศัยการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศโดยตรง เพียงแต่ตอนนี้เรายังไม่รู้มากพอเกี่ยวกับการขยายเขตที่อยู่อาศัยของมัน”

สำหรับไอซ์แลนด์ ประเทศที่เคยถูกยกให้เป็น “ดินแดนปลอดยุงแห่งสุดท้ายของโลก” การค้นพบครั้งนี้อาจไม่เพียงเปลี่ยนหน้าประวัติศาสตร์ธรรมชาติของประเทศ แต่ยังเป็นสัญญาณเตือนที่ดังขึ้นอีกครั้ง ว่าความสมดุลของโลกใบนี้ กำลังเปลี่ยนไป

CEEi Team

See Culture. Spark Innovation. Illuminate the Future.