วิเคราะห์กล้องหลัง iPhone 17 Pro ทำไมเหลือซูม 4 เท่า จากเดิม 5 เท่า แต่โปรโมตว่าซูม 8 เท่า

สิ่งหนึ่งที่ iPhone 17 Pro ปรับปรุงไปเยอะคือระบบกล้องหลัง 3 เลนส์ใหม่ที่เป็น Fusion Camera ทั้งหมด ใช้เซนเซอร์ความละเอียด 48 ล้านพิกเซลทุกตัว ทำให้ระยะซูมระดับ Optical ของ iPhone 17 Pro ขยับขึ้นไปเป็น 8x จากเดิม iPhone 16 Pro ซูมได้แค่ 5x เท่านั้น แต่ตัวเลขซูม 8x นี้ไม่ใช่ตัวเลขกำลังซูมจริง ๆ ของตัวชิ้นเลนส์นะครับ เลนส์ชุดนี้ซูมจริง ๆ แค่ 4x เอง แล้วใช้ซอฟต์แวร์จัดการให้เป็น 8 เท่า จึงเกิดเป็นเรื่องราวดราม่าว่าแอปเปิ้ลกำลังหลอกเรา ลดสเปกซูมของกล้องแล้วหลอกด้วยซอฟต์แวร์รึเปล่า บทความนี้เรามาวิเคราะห์กันครับว่าแอปเปิ้ลทำแบบนี้ทำไม

ช่วงซูมกี่เท่า เราใช้ประโยชน์อะไรได้บ้าง

ก่อนอื่นเราเริ่มจากความต้องการพื้นฐานของผู้ใช้งานกล้องมือถือกันก่อนครับว่าเราต้องการช่วงซูมแต่ละจุดเพื่ออะไรบ้าง

• 0.5x หรือระยะ 16 mm สำหรับถ่ายภาพมุมกว้าง
• 1x หรือระยะ 24, 26 mm สำหรับถ่ายภาพทั่วไป
• 3x หรือระยะ 85mm สำหรับถ่าย Portrait
• 5x ขึ้นไป สำหรับถ่ายเวที ถ่ายคอนเสิร์ต

สมาร์ตโฟนส่วนใหญ่ในปัจจุบันก็ต้องตอบสนองผู้ใช้ในทุกความต้องการ จึงต้องมีหลายเลนส์เพื่อให้ได้ช่วงซูมที่แตกต่างกัน

แล้วซูม 5 เท่าเดิมมันมีปัญหาอะไร

เราต้องเข้าใจว่าตัวเลขการซูมของสมาร์ตโฟนมันไม่เหมือนการซูมด้วยด้วยกล้องดิจิทัลนะครับ ในกล้องดิจิทัลเราสามารถใส่ชุดเลนส์หนา ๆ เพื่อให้มีการขยับช่วงซูมไประยะต่าง ๆ ด้วยชิ้นเลนส์ที่เคลื่อนไหวไปมาได้ แต่ในกล้องสมาร์ตโฟนช่วงซูมระหว่างเลนส์คือการประมวลผลด้วยซอฟต์แวร์ล้วน ๆ

เช่นใน iPhone 16 Pro เดิม ถ้าเราซูมจาก 1x ไป 5x ช่วงซูมระหว่างทางคือ 1.1x ถึง 4.9x ตรงนี้จะเป็นหน้าที่ของเลนส์หลัก 48 ล้านพิกเซลในการครอปภาพแล้วเอามาประมวลผลเพื่อให้ได้ภาพที่ชัดเจน แปลว่าเลนส์หลักต้องแบกรับภาระการซูมเยอะมาก ก่อนที่จะเป็นหน้าที่ของเลนส์ซูมจริง ๆ ที่ระยะ 5x

ซึ่งเซนเซอร์ 48 ล้านก็คงไม่มีปัญหากับการซูมสัก 2x ที่สามารถเอาภาพความละเอียดสูงจากเซนเซอร์มาครอป แล้วประมวลผลให้ชัดจนไม่ต่างจากการซูมด้วยเลนส์จริง ๆ ได้ แต่การซูมที่ 3x หรือ 4x จะมีปัญหาแล้วว่าภาพมันไม่ชัดเท่าที่ควร เพราะเราใช้งานเซนเซอร์หลักเกินสเปกอยู่ แล้วช่วงซูม 3x, 4x เป็นช่วงซูมที่ใช้ถ่ายภาพบุคคล Portrait เยอะด้วย เพราะมันเป็นระยะที่ให้สัดส่วนใบหน้าคนกำลังสวย แล้วผู้ถ่ายไม่ต้องอยู่ห่างจากตัวแบบมากเกินไป ถ้าใช้เลนส์ซูม 5x ถ่ายเพื่อให้ได้คุณภาพ ผู้ถ่ายก็ต้องถอยไกลมาก

ตอนนี้เราเห็นปัญหาของเลนส์ 5x แล้วใช่ไหมครับ

แอปเปิ้ลจึงเลือกลดการซูมลงเหลือ 4 เท่าแทน

เมื่อ Apple ต้องดีไซน์สมาร์ตโฟนไม่ให้มีขนาดใหญ่เกินไป แล้วต้องแก้ปัญหาที่ผู้ใช้บ่นเรื่องการถ่าย Portrait ด้วย การออกแบบกล้องของ iPhone 17 Pro จึงเปลี่ยนไป แอปเปิ้ลแก้ไขปัญหานี้โดยลดกำลังซูมของเลนส์เหลือ 4x เพื่อให้เหมาะสมกับการถ่าย Portrait มากขึ้น แล้วไปเพิ่มความละเอียดเซนเซอร์เป็น 48 ล้านพิกเซลเพื่อให้เลนส์นี้สามารถซูมได้ถึง 8x โดยที่ไม่เสียคุณภาพมากนัก (ในเว็บแอปเปิ้ลใช้คำว่า “ซูมคุณภาพระดับออปติคัลสูงสุด 8 เท่า”) ร่วมกับการประมวลผลโดยปรับปรุง Photonic Engine ใหม่ให้รองรับการซูมระดับนี้ ทำให้แอปเปิ้ลกล้าโฆษณาว่าเป็นไอโฟนที่ซูมได้สูงสุด

แล้วแบรนด์อื่นแก้ปัญหานี้อย่างไร

สำหรับสมาร์ตโฟนรุ่นใหญ่บางตัวอย่าง Samsung Galaxy S25 Ultra แก้ไขด้วยการใส่ 4 เลนส์เข้าไปเลยครับ ดีไซน์ให้มีเลนส์ 3x เพิ่มมาคั่นระหว่างเลนส์ 1x กับ 5x ทำให้ภาระของเลนส์ 1x ไม่หนักมาก และมีเลนส์ 3x รองรับการถ่าย Portrait โดยเฉพาะ ซึ่งทางเลือกนี้ก็จะทำให้ต้นทุนสูงขึ้น และเครื่องต้องมีขนาดใหญ่ เพื่อรองรับกล้องทั้ง 4 ตัว แล้วยังต้องทำให้ลดสเปกของกล้องบางตัวลง เพื่อไม่ให้ชุดเลนส์ทั้งหมดใหญ่เกินไป

ส่วน Vivo X200 Ultra ใช้ระบบกล้อง 3 เลนส์ ไม่มีเลนส์ที่ 4 เพิ่มเข้ามา โดยเลนส์ซูมมีกำลัง 3.7x แล้วไปอัดความละเอียดของเลนส์นี้เป็น 200 ล้านพิกเซล ทำให้สามารถซูมได้ดีตั้งแต่ระยะ 3.7x ไปจนถึง 10x หรือ 20x แต่การใช้เซนเซอร์ความละเอียดสูง คุณภาพสูง ก็ทำให้ชุดเลนส์ของเครื่องใหญ่เช่นกัน