นักวิจัยพบ สมองแสดงอาการขาดสมาร์ตโฟนคล้ายกับอาการขาดยาเสพติด

ปฏิเสธไม่ได้ว่าเราอยู่ในยุคที่สมาร์ตโฟนหรืออุปกรณ์กลุ่มนี้แทบจะเป็นปัจจัยที่ 5 ไปแล้ว เราทุกคนต่างคุ้นเคยกับการท่องโลกออนไลน์กันเป็นเรื่องปกติ ไม่ว่าจะใช้ในการทำงาน การสื่อสาร หรือใช้งานเพื่อความบันเทิง และไม่ใช่เรื่องง่ายที่เราจะห่างจากสมาร์ตโฟนได้หลายวัน นักวิจัยชิ้นได้ศึกษาการทำงานของสมองเมื่อจำกัดการใช้งานเป็นระยะเวลา 3 วัน ซึ่งได้ผลออกมาน่าสนใจมาก

งานวิจัยชิ้นนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร Computers in Human Behavior โดยมีกลุ่มตัวอย่างช่วงอายุระหว่าง 18-30 ปี จำนวน 25 คนในสถานการณ์ดีท็อกซ์สมาร์ตโฟน หรือจำกัดการใช้งานสมาร์ตโฟน ให้ใช้ในเวลาที่จำเป็นอย่างเดียวเท่านั้น เช่น ทำงานและการสื่อสาร พร้อมกับมีการทำ MRI ก่อนและหลังทดสอบเพื่อดูผลการเปลี่ยนแปลง

นักวิจัยพบว่า การจำกัดการใช้งานสมาร์ตโฟนในระยะเวลา 72 ชั่วโมงมีการเปลี่ยนแปลงที่น่าสนใจในสมองส่วนของ “nucleus accumbens” (ทำให้รู้สึกตื่นเต้น พอใจ) และ “anterior cingulate cortex” (ควบคุมอารมณ์ แรงผลักดัน) ซึ่งเป็นส่วนเดียวกันเมื่อถูกกระตุ้นด้วยสารเสพติดหรือแอลกอฮอล์ การเปลี่ยนแปลงของสมองนี้บ่งบอกชัดเจนว่าสมองของเรามีปฏิกิริยาต่อการขาดสมาร์ตโฟนคล้ายคลึงกับอาการถอนยาในผู้ที่ติดสารเสพติด

พฤติกรรมการใช้งานสมาร์ตโฟนยังแสดงถึงการเปลี่ยนแปลงของสารสื่อประสาทที่มีความสำคัญ 2 อย่าง ได้แก่ โดปามีนและเซโรโทนิน ซึ่งสารทั้ง 2 อย่างนี้มีบทบาทสำคัญในการควบคุมอารมณ์ ความรู้สึกพึงพอใจ และพฤติกรรมเสพติด การค้นพบนี้ตอกย้ำว่าการใช้สมาร์ตโฟนสามารถเปลี่ยนแปลงสารเคมีในสมองของเราได้จริง ไม่ว่าจะเป็นการใช้งานที่มากหรือน้อยก็ตาม

อีกประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจคือ สมองของเรามีความสามารถในการฟื้นฟูที่น่าเหลือเชื่อ การจำกัดการใช้งานสมาร์ตโฟนเป็นระยะเวลา 72 ชั่วโมงทำให้สมองได้รีเซ็ตตัวเอง นักวิจัยพบว่าหลังจากช่วงเวลาดีท็อกซ์ กลุ่มตัวอย่างมีความสามารถในการควบคุมแรงกระตุ้นและมีสมาธิจดจ่อกับสิ่งต่าง ๆ ที่ดีขึ้น ช่วยให้สมองได้พักผ่อนและมีความสมดุลมากขึ้นกว่าเดิม

ที่มา NDTV, ภาพจาก Plannthat

วัชรกุล พัฒนาประทีป