เจาะยุทธศาสตร์ AI ไทยจะก้าวขึ้นเป็นผู้นำได้อย่างไร จากเสวนาเปิดงาน Bangkok AI Week 2025

เริ่มแล้วกับงาน Bangkok AI Week 2025 มหกรรมระดับชาติที่ผลักดันไทยสู่อนาคตที่ขับเคลื่อนด้วย AI อย่างมีจริยธรรม ลองไปถอดยุทธศาสตร์ของประเทศถึงโอกาสที่จะก้าวไปเป็นผู้นำในการขับเคลื่อน AI จากเสวนาในหัวข้อ ‘ยุทธศาสตร์ AI ไทย: วางจุดยืนอย่างไรในเวทีโลก’

ภูมิทัศน์ AI ในระดับโลก

ต้องบอกว่า AI นั้นเป็นเทคโนโลยีที่จะมาขับเคลื่อนทุกมิติทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคมและความมั่นคง ซึ่งไทยจะต้องจับเทรนด์นี้ให้ได้เพื่อไม่ให้ตกขบวนเหมือนอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์หรือ e-commerce ที่หลายประเทศนำหน้าไทยไปไกลมากแล้ว

ทั่วโลกต่างกันแข่งขันพัฒนา AI อย่างหนักเพื่อจะได้ก้าวเป็นผู้นในเทคโนโลยีนี้ ซึ่งเทรนด์ในอนาคตเราจะได้เห็น Artificial General Intelligence (AGI) หรือ AI ที่มีความสามารถใกล้เคียงกับมนุษย์ ทั้งการคิดวิเคราะห์ ให้เหตุผลใกล้เคียงกับนักศึกษาปริญญาเอก

อีกสิ่งสำคัญคือทุกประเทศให้ความสำคัญคือ อธิปไตย AI หรือ ความสามารถในการควบคุม AI เพราะเรายังไม่รู้ถึงผลกระทบเชิงลบของมันได้ทั้งหมดที่อาจจะส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของประเทศได้ ดังนั้นการวิเคราห์ความเสี่ยงและความคุ้มค่าในการลงทุนจึงเป็นเรื่องจำเป็น

ความพร้อมของประเทศไทย

ในด้านของ AI นั้นต้องบอกว่าไทยนั้นค่อนข้างมีความพร้อมมาก จากการจัดอันดับของ Digital Evolution Index ปี 2025 นั้นไทยอยู่ในอันดับ 7 ด้านความสามารถในการเร่งการเติบโตของเศรษฐกิจดิจิทัล

ที่ผ่านมาไทยเองก็ให้ความสำคัญเรื่องนี้ด้วยการจัดทำแผน AI แห่งชาติมาตั้งแต่ปี 2565 แล้ว ภายใต้ความร่วมมือจากหลายหน่วยงานทั้ง ETDA, กระทรวงดีอีและกระทรวงอว. พร้อมมีการตั้งคณะกรรมการ AI แห่งชาติมาขับเคลื่อนนโยบาย ซึ่งตอนนี้มีการปรับแผนจากระยะ 1 เข้าสู่ระยะ 2 ให้แผนมีความชัดเจนขึ้นในหลายๆ ด้าน โดยเน้น 3 เรื่องหลัก คือ

• Readiness เตรียมความพร้อมด้วยการพัฒนาความรู้และทักษะให้คนไทยเข้าถึงและใช้ประโยชน์จาก AI อย่างเข้าใจและปลอดภัย ตั้งเป้าสร้างผู้ใช้ 10 ล้านคน ผู้เชี่ยวชาญ 90,000 คนและนักพัฒนา 50,000 คนภายในปี 2570 รวมถึงส่งเสริมการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานอย่างน้อย 500,000 ล้านบาท และพัฒนา Open-source AI Inflastructure/ National Data Bank 2,000 ล้านบาท
• Adoption ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีให้เกิดประโยชน์กับคุณภาพชีวิตและเศรษฐกิจ เน้น 3 สาขาหลักคือ สาธารณสุข ท่องเที่ยวและเกษตรกรรม
• AI Governance สร้างระบบนิเวศ AI ที่ยั่งยืน โปร่งใสและมีธรรมาภิบาล พร้อมมุ่งสู่การเป็นประเทศต้นแบบด้าน AI ที่มีจริยธรรม ให้ทุกคนเข้าถึงเท่าเทียมโดยไม่ทิ้งใครไว้ด้านหลัง ทั้งหมดนี้จะช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจไทยได้ไม่ต่ำกว่า 5,000 ล้านบาท

แล้วโอกาสของประเทศไทยอยู่ตรงไหน?

ก่อนอื่นเราต้องทำความเข้าใจกับเลเยอร์ของเทคโนโลยี AI ก่อนว่ามีอะไรบ้างที่ไทยสามารถเข้าไปได้

• ชิปประมวลผล ต้องบอกว่าไทยถือว่าช้าไปแล้วในการพัฒนาชิปประมวลผล AI เนื่องจากต้องใช้เงินลงทุนสูงมากและแรงงานต้องมีทักษะสูงเช่นกัน
• Fundamental Model (โมเดลพื้นฐาน) ไทยไม่ควรพัฒนาโมเดลสเกลใหญ่ไปแข่งกับ OpenAI หรือ Google เพราะยังไงก็สู้ได้ยาก แต่ควรพัฒนาโมเดลสเกลเล็กๆ เพื่อใช้งานในประเทศแทน เป้าหมายหลักคือ สร้างองค์ความรู้ของตัวเองที่จะนำไปต่อยอดในอนาคต เพราะข้อมูลบางอย่างของไทยไม่ได้เปิดสาธารณะ เราสามารถใช้ข้อมูลส่วนนี้มาสร้างเป็นจุดแข็งได้
  
  รัฐบาลเองไม่ควรทำเอง แต่เน้นส่งเสริมภาคเอกชนผ่านการแก้ข้อจำกัดทางกฎหมาย การออกนโยบาย ส่งเสริมการลงทุน รวมถึงหาตลาดให้เอกชน รวมถึงส่งเสริมงานวิจัยและการพัฒนา Talent ที่มีอยู่ใน NECTEC/กระทรวงวิทย์
• Customized Model โมเดลที่ปรับแต่งเพื่อให้ทำงานเฉพาะด้าน
• Application การนำ AI ไปประยุกต์ใช้ผ่านแอปพลิเคชัน บริการหรือใส่ในฮาร์ดแวร์ต่างๆ

สิ่งที่เป็น Quick win ของไทยคือ Customized Model และ Application ที่ไทยสามารถก้าวขึ้นไปเป็นผู้นำได้เพราะจะช่วยสร้างให้เกิดดีมานด์ในการใช้งาน AI มากขึ้นตลอดทั้ง Value chain

การพัฒนาบุคลากรจึงเป็นหัวใจสำคัญ ทั้งหมดนี้ต้องทำควบคู่กับการเสริมสร้าง AI Literacy ให้ภาคประชาชนใช้ให้เป็น ใช้อย่างเข้าใจและรู้เท่าทัน ด้วยการผสานเข้าไปในหลักสูตรการศึกษา พร้อมสร้างบุคลากรให้สอดคล้องกับตลาด

โจทย์หลักของไทยคือ การป้องกันบุคลากรที่มีความสามารถไหลออกไปทำงานต่างประเทศ การที่ไทยสามารถดึงบริษัทต่างชาติมาลงทุนในได้ประเทศ จะพา Talent เข้ามาด้วย ที่สำคัญโครงสร้างพื้นฐานของไทยที่รองรับ Digital Nomad ซึ่งเราจะใช้ประโยชน์จากบุคลากรเหล่านี้ได้อย่างไร

นอกจากนี้อีกไฮไลต์สำคัญของ Bangkok AI Week 2025 คือ ประเทศไทยยังเป็นเจ้าภาพร่วมจัดงานประชุมวิชาการนานาชาติ “The 3rd UNESCO Global Forum on the Ethics of AI 2025” ระหว่างวันที่ 24–27 มิถุนายน 2568 ณ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ เซ็นทาราแกรนด์ เซ็นทรัลเวิลด์

พร้อมกิจกรรม Side Events ที่จัดคู่ขนานกันไปรวมไว้ในสัปดาห์เดียว เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมนอกเหนือจากประชุมวิชาการระดับนโยบาย อาทิ AI Literacy for Civil Servants, International Hackathon – Explainable AI in Finance, AI for Children’s Rights, AI & Global Insecurity, AI Sandboxes – Regulatory Learning in Action เป็นต้น ซึ่งล้วนเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามผลักดันการพัฒนา AI อย่างมีจริยธรรม ที่เปิดกว้างให้ผู้ที่สนใจลงทะเบียนเข้าร่วมได้ที่ https://www.globalforumethicsai.com/side-events