ในยุคที่เทคโนโลยี AI อย่าง ChatGPT, Gemini, Claude และ Perplexity ได้กลายเป็นแหล่งข้อมูลที่ผู้ใช้งานทั่วไปหันไปถามเพื่อหาคำตอบด้านสุขภาพหรือข้อมูลทางการแพทย์มากขึ้นเรื่อย ๆ แต่สิ่งที่เราต้องพิจารณาด้วย คือเราจะไว้วางใจคำตอบจาก AI เหล่านี้ได้มากน้อยขนาดไหน
ทุกวันนี้วงการแพทย์เริ่มนำเครื่องมือ AI มาใช้มาขึ้น แต่งานวิจัยล่าสุดเปิดเผยว่าอาจทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำด้านสุขภาพ เนื่องจาก AI ให้ความสำคัญกับผู้หญิงและกลุ่มที่ไม่ได้เป็นตัวแทนน้อยกว่ากลุ่มอื่นๆ รายงานล่าสุดของ Financial Times ระบุว่า เครื่องมือ AI ที่แพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ใช้ กลับสร้างผลลัพธ์ด้านสุขภาพที่แย่ลงสำหรับกลุ่มผู้ป่วยที่มักถูกมองข้ามและละเลยมาโดยตลอด สาเหตุหลักเกิดจากการทดลองทางคลินิกและงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่ผ่านมา ส่วนใหญ่มักมุ่งเน้นกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้ชายผิวขาวเป็นหลัก ส่งผลให้ผู้หญิงและคนผิวสีมีตัวแทนในงานวิจัยทางการแพทย์น้อยกว่าความเป็นจริง เมื่อข้อมูลเหล่านี้ถูกป้อนเข้าไปในแบบจำลอง AI ส่งผลให้เกิดความเหลื่อมล้ำด้านสุขภาพอย่างชัดเจน งานวิจัยจาก MIT ชี้ว่า แบบจำลอง LLM อย่าง GPT-4 ของ OpenAI
หลายคนกลัวเข็ม บางคนไม่ชอบเจ็บตัวจากการเก็บตัวอย่างเลือด นั่นทำให้นักวิจัยพัฒนาแผ่นแปะผิวหนังเพื่อเก็บตัวอย่างเลือดโดยที่ผู้ใช้ไม่รู้สึกเจ็บตัว นั่นคือที่แผ่นแปะไมโครนีเดิลต้นแบบที่พัฒนาโดยนักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยรัฐนอร์ทแคโรไลนา และมหาวิทยาลัยนอร์ทแคโรไลนาที่ชาเปลฮิลล์ (Chapel Hill.) อุปกรณ์ชิ้นนี้ประกอบด้วยโครงหลักที่ผลิตจากโพลิเมอร์ ภายในประกอบด้วยชั้นวัสดุ 3 ชั้นซ้อนกันอยู่ ด้านบนเป็นชั้นโพลีอะคริลาไมด์ไฮโดรเจลที่บรรจุกลีเซอรอลเอาไว้ ตรงกลางเป็นแผ่นกระดาษซึมซับ ส่วนด้านล่างเป็นเข็มขนาดเล็กแหลมคมคล้ายปุ่ม เมื่อแปะแผ่นแปะลงบนผิวหนังและกดลงไป เข็มจะเจาะทะลุเฉพาะชั้นผิวหนังชั้นบนสุด โดยที่เราไม่รู้สึกเจ็บ เนื่องจากเข็มไม่ได้เจาะลึกถึงปลายประสาทด้านล่างของผิวหนัง เมื่อเข็มไมโครนีดเดิลที่สร้างจากกรดไฮยาลูโรนิกเมทาคริเลตสัมผัสกับของเหลวระหว่างเซลล์ผิว (ISF) เข็มจะเกิดการพองตัวและเริ่มดูดซับ ISF เข้าสู่แผ่นกระดาษ โดยความเข้มข้นของไบโอมาร์กเกอร์ที่อยู่ใน ISF จะมีความสัมพันธ์โดยตรงกับระดับความเข้มข้นในกระแสเลือด เมื่อ ISF ไหลผ่านช่องไมโครฟลูอิดิกในกระดาษและไปถึงชั้นไฮโดรเจล ความต่างของปริมาณกลีเซอรอลระหว่าง
นักวิจัยสวิตเซอร์แลนด์คิดค้นพลาสเตอร์ติดแผลอัจฉริยะ เร่งการสมานแผลให้หายเร็วขึ้นถึง 4 เท่าโดยไม่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ วัสดุหลักที่ใช้ผลิตพลาสเตอร์อัจฉริยะ คือ โพลิเมอร์ที่มีความยืดหยุ่นและระบายอากาศได้ดี ประกอบด้วยชั้นตาข่ายสีเงินเพื่อป้องกันเชื้อจุลินทรีย์และชั้นไฮโดรเจลที่ช่วยรักษาความชุ่มชื้นให้แผลอย่างเหมาะสม สิ่งที่แตกต่างจากผ้าพันแผลแบบเดิมคือ ติดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เสริมเข้าไป ประกอบด้วยไมโครแชนเนลและไบโออิเล็กโทรดเพื่อสร้างสนามไฟฟ้าอ่อนๆ เลียนแบบสัญญาณตามธรรมชาติของร่างกาย ช่วยนำทางเซลล์ผิวหนังและหลอดเลือดไปยังบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บ ผลลัพธ์ที่ได้คือคือ ร่างกายสร้างเนื้อเยื่อใหม่ได้เร็วขึ้น ช่วยเสริมการเติบโตของเซลล์ ลดการติดเชื้อ ช่วยให้แผลหายเร็วขึ้นถึงสี่เท่าเมื่อเทียบกับพลาสเตอร์ติดแผลทั่วไป ส่วนพลังงานที่ใช้คือ แบตเตอรีชีวภาพแบบใช้แล้วทิ้งขนาดเล็กเท่าเหรียญ ช่วยกระตุ้นผิวหนังด้วยไฟฟ้าได้อย่างปลอดภัยและต่อเนื่องได้นานหลายวัน ทางนักวิจัยได้ทดสอบกับสัตว์ที่บาดเจ็บ พบว่าบาดแผลหายภายในเวลา 2-3 วัน จากเดิมที่ที่ปกติใช้เวลาถึง 10 วัน แถมยังช่วยลดรอยแผลเป็นให้เห็นน้อยลงอีกด้วย แผนการขั้นต่อไป
ปกติแล้วการรักษาโรคกระดูกพรุนนั้นจะใช้การทานยาเป็นหลัก ซึ่งต้องใช้เวลาเป็นปีถึงจะเห็นผล ล่าสุดมีผลวิจัยเปิดเผยการรักษาแนวใหม่ ด้วยการฉีดไฮโดรเจลเข้ากระดูก ช่วยเพิ่มมวลกระดูกได้ในเวลาแค่ 2 สัปดาห์ โรคกระดูกพรุนเกิดขึ้นเมื่อมีความไม่สมดุลระหว่างเซลล์สร้างกระดูกและเซลล์สลายกระดูก โดยปกติแล้ว กระดูกอ่อนมีหน้าที่ที่เป็นประโยชน์โดยการเปลี่ยนรูปร่างของกระดูกเพื่อให้กระดูกแข็งแรงขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป อย่างไรก็ตาม เมื่อเซลล์เหล่านี้มีจำนวนมากกว่ากระดูกอ่อน เนื้อเยื่อกระดูกโดยรวมก็จะสูญเสียไป ส่งผลให้กระดูกอ่อนแอและเปราะบางมากขึ้น โดยทั่วไปการรักษาจะเกี่ยวข้องกับการใช้ยาที่ช่วยลดอัตราการสลายตัวของเนื้อเยื่อกระดูกเก่าหรือเพิ่มอัตราการสร้างเนื้อเยื่อกระดูกใหม่ แต่การรักษานั้นอาจใช้เวลานานถึง 12 เดือนก่อนที่ยาจะออกฤทธิ์ ซึ่งระหว่างนั้น ผู้ป่วยอาจได้รับบาดเจ็บที่กระดูกอย่างรุนแรงได้ นอกจากนี้ ยาอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์หลายอย่าง นอกจากนี้ในผู้ป่วยบางรายนั้นการให้ยายังไม่ค่อยได้ผล นั่นจึงเป็นที่มาของการพัฒนาไฮโดรเจลชนิดใหม่ ที่สร้างขึ้นโดยศาสตราจารย์ Dominique Pioletti และเพื่อนร่วมงานจากมหาวิทยาลัย EPFL ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์
การทำงานทุกวันนี้ทำให้เกิดความเครียด ซึ่งอาจเป็นปัจจัยเสี่ยงให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง องค์กรต่างๆจึงเริ่มให้ความสำคัญกับการดูแลพนักงานมากขึ้น ล่าสุดทางโรงพยาบาลพญาไท พหลโยธินประกาศความร่วมมือธนาคารไทยพาณิชย์ เปิดตัว LINE OA เพิ่มฟีเจอร์ SCB Telecare Stroke Fast track เพื่อส่งเสริมและดูแลพนักงาน พร้อมเข้าถึงการรักษาโรคหลอดเลือดสมองอย่างทันท่วงที จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณะสุขปี 2566 พบว่าไทยมีผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองถึง 349,126 ราย อัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ 10% มีหลายโรคทำให้เกิดปัจจัยเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้น เช่น เบาหวาน ความดัน สูบบุหรี่ ซึ่งโรคหลอดเลือดสมองทำให้เกิดความเสี่ยงอื่นๆตามมา เช่น
ปกติอาการออทิสทิกในเด็กเล็กจะสังเกตได้ยากมา ต้องให้เด็กโตถึงระดับหนึ่งถึงจะแยกออก นั้นจึงมีความพยายามในการพัฒนา AI สุดล้ำ สามารถสแกนรูปถ่ายม่านตา วินิจฉัยอาการออทิสทิกในเด็กได้อย่างถึงแม่นยำ 100% งานวิจัยนี้ถูกเผยแพร่ใน JAMA Network Open โดยนักวิจัยได้ถ่ายภาพเรติน่าของเด็ก จากนั้นนั้นนำมาฝึกสอนให้ อัลกอริทึม deep learning AI วินิจฉัยอาการออทิสทิกเด็ก. ในการทดสอบนั้น เขาใช้ผู้เข้าร่วมทดสอบ 958 คน มีอายุเฉลี่ย 7.8 ปี ซึ่งผู้ร่วมทดสอบนั้น 50% วินิจฉัยโดยแพทย์ว่ามีอาการ autism spectrum
ยาแคปซูลติดกล้องเพื่อวิเคราะร่างกายจากภายในอาจจะไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่หลายๆตัวนั้นมีข้อจำกัดที่ไม่สามารถควบคุมจากภายนอกได้เพราะต้องพึ่งแรงโน้นถ่วงและระบบย่อยอาหารในการช่วยเคลื่อนที่ ล่าสุดนักวิจัยจากทาง GW School of Medicine & Health Sciences. ได้แก้ปัญหานี้ด้วยการพัฒนา NaviCam เม็ดยาแคปซูลที่สามารถควบคุมผ่านรีโมทคอนโทรลได้ มันจะเดินทางผ่านระบบย่อยอาหารเพื่อถ่ายภาพและวิดีโอในจุดที่อาจจะเกิดปัญหา เพื่อเป็นอีกทางเลือกทดแทนการส่องกล้อง ซึ่งจุดเด่นก็คือใช้แม่เหล็กและจอยสติ๊กเหมือนเกมในการควบคุมการเคลื่อนที่ การส่งกล้องแบบเดิมนั้นมีข้อจำกัดคือ คนไข้หลายคนรู้สึกอึดอัด ต้องใช้เวลานานในการสอดกล้อง รวมถึงค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง การใช้แคปซูลนั้นจะเป็นวิธีที่ง่ายและรวดเร็วในการสอดส่องปัญหาในร่างกายอย่างแผลต่างๆจนไปถึงมะเร็งกระเพาะอาหาร เทคโนโลยีนี้อยู่ในช่วงทดสอบซึ่งผลช่วงแรกออกมาค่อนข้างดี ทางทีมได้ร่วมมือกับ AnX Robotica สตาร์ทอัพด้านหุ่นยนต์ทางการแพทย์ ทดลองใช้งานกับคนไข้ 40 คน พบว่าแพทย์สามารถควบคุมการทำงานในส่วนต่างๆของช่องท้องได้แม่นยำกว่า 95%
